İrritabl Bağırsak Sendromu(İBS); Klinik olarak bir patoloji olmaksızın, bağırsak alışkanlıklarında değişik(konstipasyon/diyare), karın ağrısı, dispeptik yakınmalar(gaz,şişkinlik,geğirti) gibi alt ve üst gastrointestinal semptomlar ile karakterize etiyolojisi tam olarak bilinmeyen kronik bir fonksiyonel bağırsak hastalığıdır.
İBS geçmişte bir hastalık olarak kabul görmezken, günümüzde bu şekilde değerlendirilmektedir. 4 alt tipi bulunmaktadır.
a)Kabızlıkla birlikte seyreden İBS
b)İshal ile birlikte seyreden İBS
c)Karışık tip İBS
d)Sınıflandırılamayan İBS
Ülkemizde sıklığı yaklaşık olarak %2.7 ile %19.1 arasında değişmektedir. İBS’nin kesin olarak belirlenmiş bir nedeni olmamakla birlikte, bozulmuş bağırsak florası, stres,kötü diyet,aşırı duyarlılık ve inflamatuar süreçlerin hastalığın ortaya çıkışında pay sahibi olabilir.
ROME III KRİTERİ ne göre; haftada en az 3 kez gerçekleşen ağrı ataklarının 3 aydır devam etmesiile beraber aşağıdaki durumlardan en az ikisi varsa İBS’ye sahip olabilirsiniz.
- Ağrının dışkılama ile rahatlaması,
- Dışkılama sıklığında rahatlama olması,
- Dışkının yapısında değişiklik olması
İBS her hastaların yaşam kalitesini ciddi derecede düşürmekte, depresyon ve anksiyete düzeylerini arttırmaktadır.
Son yıllarda yapılan çalışmaların ışığında, bağırsak hastalıklarında uygulanan kısa zincirli, emilemeyen/emilim oranı düşük olan karbonhidratların sınırlandığı fermente –oligo, -di ve mono-sakkaritler ile polyollerden düşük bir diyetin hastalık semptomlarını azalttığı, bağırsakların motilitesini ve sekresyonunu değiştirdiği bilinmektedir.
Düşük FODMAP içerikli diyet, fermente oligosakkaritler(fruktanlar ve galaktanlar), disakkaritler(Laktoz), monosakkaritler(fruktoz) ve polyollerin (Sorbitol,mannitol,maltitol,ksilitol,eritritol,polidekstroz,izomalt) diyette azaltılması prensibine dayanmaktadır. FODMAP ifadesi bütün kısa zincirli karbonhidratları içermektedir.Bu ögelerin zayıf düzeyde absorbe edilip bağırsakta hızlı fermente olduğu bilindiğinden semptomları arttırdığı düşünülmektedir.
Düşük FODMAP içerikli diyet bağırsak hastalıklarının tedavisinde yeni bir yaklaşımdır.Özellikle abdominal ağrı, gaz ve şişkinlik sıkıntılarında oldukça ciddi bir azalma sağlamaktadır.
Düşük FODMAP içerikli diyet ayrıca Çölyak, İBH, Gastroparez ve SİBO gibi hastalıkların tedavisinde kullanılabilir.